Is het een spelletje verkleden, pronken en plezier maken? Of is er meer aan de hand? De History of Drag tentoonstelling & Drag Power in het Jenevermuseum in Schiedam belooft niet alleen de geschiedenis te tonen, maar wil ook inzicht bieden in wat er achter de pailletten en onder de pruiken zit. Deze tentoonstelling maakte eerder deel uit van de grotere productie over Drag Power, Gender, Pride & Glamour die bij het CODA Museum te Apeldoorn was te zien. In Apeldoorn was het een groot spektakel dat CODA en APeldoorn opeens meer smoel gaf in de museumwereld. Dat is een mooi streven, van een onverdachtee plek als het Nationaal Jenevermusem, en verdient onze aandacht. Zou dat ook werken in Schiedam? zo vroeg ik me af.

Met de Rotterdamse dragqueen, Mandy McCandy, ga ik op een zonnige zondagmiddag naar deze tentoonstelling in Schiedam. Ik was benieuwd wat we wijzer zouden worden over de geschiedenis maar ook de drijfveren van de hedendaagse dragqueens. En dat in het decor van het Jenever Museum, een plek waar je niet direct aan denkt voor een tentoonstelling als deze. Maar in Apeldoorn had ik dit eerlijk gezegd ook niet verwacht. Bij de ingang wordt ons gevraagd of we ook de jeneverproeverij willen doen, aan het einde van de tentoonstelling. Omdat we meer liefhebbers zijn van, het nu populaire zusje van de jenever, Gin (& Tonic), en liever buiten dan binnen van een drankje genieten, slaan we dat deze keer over.

"Het is bijna alleen te zien als je er gericht naar op zoek bent.

Iets wat je niet verwacht bij het onderwerp "drag". Juist hierbij mag het wel meer opvallend, uitbundig en excentriek."

De geschiedenis van Drag

Als we door de vaste tentoonstelling heenlopen om de drag tentoonstelling te bezoeken, hebben we al een vermoeden dat deze tentoonstelling hier een buitenbeentje zal zijn. In de monumentale pakhuizen waar het Jenever Museum is gevestigd wordt het interieur bepaald door krakende vloeren, oude bakstenen muren, veel (vintage) flessen en klassieke affiches en prenten. De paar bezoekers die we op deze zonnige dag binnen treffen hadden we hier ook verwacht. We zijn benieuwd of zij de drag expositie verderop ook kunnen waarderen?
Als we op de zaal zijn waar de tentoonstelling is, valt ons pas in tweede instantie op dat we er al middenin zitten. Tussen de vitrines met allerlei jenever spulletjes en memorabilia. vallen dan pas de kartonnen borden met tekst en foto's op. Daar gaat het over de geschiedenis van het verschijnsel drag en dragqueens. Het is bijna alleen te zien als je er gericht naar op zoek bent. Iets wat je niet verwacht bij het onderwerp "drag", juist hierbij mag het wel meer opvallend, uitbundig en excentriek.

We besluiten toch de informatie op de borden tot ons te nemen. En worden toch wel wat wijzer over de vrij lange geschiedenis van wat we nu dragqueens of drags noemen. Rond 1870 waren het vooral mannelijke acteurs die als vrouw verkleed op het toneel stonden die drag werden genoemd. Hoe de term precies is ontstaan? Daar zijn de historici het nog niet over eens. “Dude DRessed as Girl” is het in het begin niet geweest. Op het hoogtepunt van populariteit in de toneelwereld, waar verkleed optreden als door mannen als vrouwen en vrouwen als mannen, had elke taal nog zijn eigen benaming. Deze liep uiteen van female of male impersonators in Groot-Brittannië, ‘en travestie’ in Frankrijk tot het Duitse ‘Damenimitator’. En zo leer je stiekem aardig wat feitjes, maar wel zonder echte duiding of uitleg.

Drag Power

Imposant, excentriek en extravagant zijn woorden die meteen in je opkomen bij dragqueens. RuPaul's Drag Race maakte drag wereldwijd bekend. Waar het vroeger vooral een ondergronds fenomeen was binnen de LHBT+-gemeenschap, is drag nu bijna "mainstream" geworden. Maar wat betekent “drag” nu echt voor je identiteit? 

De mensen achter 5 dragqueens die in Nederland actief zijn - Jennifer Hopelezz, Lady Galore, Mason Tonight, Licka Lolly en ChelseaBoy - vertellen hun persoonlijke verhaal over hun achtergrond, de verschillende redenen om met drag te beginnen en hun ervaringen in deze tentoonstelling. Dit aan de hand van video’s verspreid in dezelfde zaal en bij de uitgang.

Deze hedendaagse verhalen, spraken veel meer aan. Maar deze opstelling van schermen, verspreid over de zaal, vaak in een looproute, nodigen niet uit om goed tot je te nemen. Hun verhalen verdieneen meer respect en aandacht. Er is per scherm ook slechts één halve koptelefoon beschikbaar, wat niet van deze (Corona) tijd is. Een groot scherm, met geluid waardoor aandacht wordt getrokken zou meer impact hebben. En ook passanten die voor de jenever(proeverij) komen bijna dwingen zich ook in deze cultuur te verdiepen. Nu werd hun aandacht ook hier alleen getrokken door de vintage jenever en gin reclames.
Conclusie: voor de echt geïnteresseerde bezoeker is er wel iets te halen. Als je komt voor geschiedenis, en de moeite neemt te lezen, krijg je een aantal van de belangrijkste data en feitjes. Maar een echte geschiedenis wordt het daarmee niet.

"Het ‘drag-gevoel’ wilde er bij ons maar niet inkomen."

De verhalen van deze hedendaagse dragqueens en dragking spreken meer aan maar verliezen door hun presentatie te veel aan kracht. De video’s kijken we daarom liefst thuis op ons gemak. Het ‘drag-gevoel’ wilde er bij ons maar niet inkomen. Geen enkele jurk, geen pruiken, geen pailletten, geen make-up en ook zeker geen passend decor. We werden zeker niet uitgedaagd te reflecteren op de motivatie en hedendaagse ervaring als dragqueen waarop ik had gehoopt door deze tentoonstelling samen met Miss Mandy te bezoeken. Gezellig werd het wel. Zonder jeneverproeverij, maar wel met de 2 Gin tonics die we achteraf in het mooie historische centrum van Schiedam dronken. En kreeg het gesprek toch nog enige diepgang.

De tentoonstelling Drag Power is nog tot en met 30 augustus in het Nationaal Jenevermuseumte Schiedam. ZIe ook onze agenda.

De Drag Dinner Show Summer Stars is tot eind september biij VINN. Meer info en kaarten

Miss Mandy  McCandy is vrijwel elke vrijdag en zaterdg je gstvrouw bij het Zalmhuijs. Meer info en Reserveren.